دایرةالمعارف دانشبنیانها ۹۴؛
یادداشت| برجام ِنافرجام؛ نتیجه کاشتن بذر بی‌اعتمادی در دل تهران
خروج یکجانبه واشنگتن از برجام بذر بی‌اعتمادی را در دل تهران کاشت. در حال حاضر نیز مقام‌های ایرانی بیش‌از هر زمان دیگری متقاعد شده‌اند که مذاکرات، منافع جمهوری اسلامی ایران را تأمین نخواهد کرد.
گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، واقعیت امر این است که بی‌اعتمادی همراه با ناامیدی شدیدی در سیاست‌های آمریکا در بین مقامات ایرانی وجود دارد. خروج یکجانبه ایالات‌متحده آمریکا از برجام و متعاقب آن تحریم‌های شدید، ظالمانه و حتی غیرقانونی هر گونه راهی را برای زنده شدن و احیای این توافق دشوار کرده‌است.
از دیدگاه تهران حُسن‌نیت و شفافیت همراه با تعهد و التزام به مقررات چیزی جز افزایش فشار و تحریم برای آنها نداشته‌است. در حال حاضر مقام‌های ایرانی بیش‌از هر زمان دیگری متقاعد شده‌اند که مذاکرات محکوم‌به شکست است و منافع جمهوری اسلامی ایران را تأمین نخواهد کرد.
متأسفانه به‌نظر می‌رسد نه واشنگتن و نه تهران آن احساس فوریت لازم برای رسیدن به توافق را در خود هنوز درک نکرده‌اند آنها کماکان از تغییر موضع خود که تاکنون موجب به بن‌بست رسیدن مذاکرات شده‌است امتناع می‌ورزند.
مسئله مهم دیگر این است که ایالات متحده و جمهوری اسلامی ایران همچنان بر سر دامنه مطالباتی که باید در مذاکرات گنجانده شود، اختلاف‌نظر دارند درحالی‌که دولت ایران می‌خواهد نیروی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی قبل از رسیدن به توافق از فهرست سازمان‌های تروریستی خارجی آمریکا خارج شود.
از طرف دیگر ایالات متحده از دادن امتیاز در مورد آنچه که به‌نظر خود یک موضوع خارجی است خودداری می‌کند ایران همچنین می‌خواهد تضمین‌هایی مبنی‌بر دریافت مزایای اقتصادی که مطابق این توافق مستحق آن است به دست آورد اما دولت بایدن با توجه به انتخابات میان‌دوره‌ای نمی‌تواند چیزی بیش‌از دو سال و نیم آینده را تضمین کند.
خروج یکجانبه آمریکا از این توافق بذر بی‌اعتمادی را در دل تهران کاشته‌است از یک طرف ایران به‌طور قابل قابل‌توجهی ناامید و نگران است که بار دیگر توسط واشنگتن مورد ظلم قرار بگیرد و از طرف دیگر در ارتباط با آمریکا متأسفانه جز منفعت شخصی این کشور در اجتناب از بحران های دیگر هیچ چیزی وجود ندارد که آمریکا را ملزم به احترام به طرف دیگر توافق نماید.
بنابراین در تهران این احساس بی‌اعتمادی روبه‌رشد وجود دارد که دموکرات‌ها برای حفظ و بدست آوردن کرسی کاخ‌سفید برای دور دوم ضعیف‌تر از آن هستند که ایران بخواهد تن به هر توافقی بدهد درنتیجه این چشم‌انداز را افزایش می‌دهد که هرگونه منافع و مزایایی که ایران از طریق این توافق به دست می‌آورد در دو سال آینده از بین خواهد رفت.
بدیهی است، برای تهران منطقی و عاقلانه نیست که اهرم هسته‌ای را که می‌توانند در مذاکرات با رئیس‌جمهور قوی‌تر ایالات‌متحده استفاده کنند، کنار بگذارند اگرچه کم‌سو شدن و به تاریکی رفتن مطلق برجام ایران را با شوک‌های اقتصادی بیشتری مواجه می‌کند اما این تحریم ها ارزش مزایای کوتاه‌مدت توافق با دولت بایدن را ندارد.
با در نظر گرفتن این واقعیت هر گونه توافق با آمریکا با رسیدن به دولت جمهوری خواه آینده منجر به شکست خواهد بود و دولت ایران با انتخاب نامطلوب شاید تنها دوسال از مزایای معافیت تحریم‌ها بهره ببرد.
*داود مفردی آقدره، کارشناس ارشد روابط بین‌الملل دانشگاه خوارزمی تهران
انتهای پیام/۴۱۶۷/
انتهای پیام/
با الهام از حشرات؛
